Publikacja poświęcona jest historii badań archeologicznych prowadzonych w okresie II RP na obszarze dawnego województwa kieleckiego w latach 1918–1928, a więc czasów związanych z zasady z działalnością Państwowego Grona Konserwatorów Zabytków Prehistorycznych (PGKZP).
Omawiany okres zaczyna moment odzyskania poprzez Polskę niepodległości w listopadzie 1918, a kończy 1928 r., kiedy to tę organizację rozwiązano. Planowana część druga będzie obejmować lata 1929–1939. Rozprawa stanowi kontynuację opracowania Historia badań archeologicznych na obszarze międzyrzecza Wisły i Pilicy w XIX i na początku XX wieku (2013).
W pracy omówiono zróżnicowane przejawy zainteresowania zabytkami archeologicznymi. Przedstawiono archeologiczną działalność miejscowych stowarzyszeń – oddziałów Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (PTK), niekiedy inspirujących prowadzenie poszukiwań i badań archeologicznych oraz współpracujących z PGKZP, z reguły w zakresie inwentaryzacji i ochrony zabytków.
Opisano kilka istniejących wówczas w regionie linii muzealnych, z zasady placówek działających przy oddziałach PTK,, a także zbiorów prywatnych. Przedstawiono okoliczności niektórych dokonanych wówczas przypadkowych odkryć archeologicznych.
Scharakteryzowano badania archeologiczne (powierzchniowe i wykopaliskowe) prowadzone na terenie ówczesnego województwa kieleckiego jednocześnie poprzez miejscowych archeologów, z zasady amatorów, jak i mistrzowskich badaczy przybywających na Kielecczyznę z sporych ośrodków naukowych.
istotnie dużo miejsca i uwagi poświęcono działalności na omawianym obszarze konserwatorów PGKZP, zajmujących się nie tylko inwentaryzacją i ochroną zabytków archeologicznych, lecz także prowadzących na wielu stanowiskach omawianego regionu badania terenowe, niekiedy wielosezonowe.
Krąg odbiorów publikacji stanowić mogą: archeolodzy i historycy, pasjonaci polskiej archeologii i historii jej najważniejszych odkryć, miłośnicy dziejów ziemi świętokrzyskiej.
