Historia wyznaczana poprzez punkty-zworniki w postaci rocznic staje się częścią teraźniejszości wielkich struktur społecznych, takich jak naród, lecz i w wymiarze bardziej ograniczonym – terytoriów składających się na państwo, z ich różnorakim doświadczeniem przeszłości.
Konteksty pamięci uwidaczniane przez rocznice mogą zatem stanowić samodzielny przedmiot badań historycznych jako fragment przeszłości, taki jak wszelkie inne fakty historyczne, ale i opis zachowań społecznych związanych z odczuwaniem czasu minionego, z jego rozlicznymi przełożeniami ważnymi dla teraźniejszości i przyszłości.
Niniejszy tomik studiów jest próbą odniesienia się do tej problematyki w czasie istotnie „obciążonym" rocznicami, w danym momencie dziejowym uwielbianymi za ważkie jednocześnie dla Polski jako państwa, jak i dla całego społeczeństwa.