Przedmiotem niniejszej publikacji jest rozwój polskiej odmiany dyscypliny naukowej określanej medioznawstwem. W węższym znaczeniu tego pojęcia poprzez medioznawstwo rozumiemy naukę badającą funkcjonowanie mediów masowych.
W ujęciu szerszym za medioznawstwo uznaje się naukę o komunikowaniu medialnym, czyli komunikację prowadzoną za pomocą maszyn technicznych – środków komunikowania masowego. Medioznawstwo wywodzi się z prasoznawstwa.
Jak to zdefiniowano w specjalistycznych słownikach, pod tą klasyczną polską nazwą kryje się „nauka o tworzeniu, zawartości, przekazywaniu i odbiorze prasy (we wszelkich jej aspektach) i publikacji prasopodobnych (radiowych, telewizyjnych).
Czasami prasoznawstwo interpretowane jest szeroko jako wiedza o komunikowaniu masowym". Autor niniejszej publikacji doszedł do wniosku, że polskie medioznawstwo ma swój symboliczny początek w ostatnich latach XVIII wieku.
W kolejnym stuleciu media były przedmiotem licznych badań prowadzonych przez reprezentantów starszych nauk humanistycznych i społecznych. Polskie medioznawstwo, przechodząc przez okres deskryptywny i kumulatywny, pierwszy swój paradygmat wypracowało w latach sześćdziesiątych XX wieku.
W kolejnej dekadzie paradygmat ten zaczął dotyczyć nie tylko mediów, ale także komunikacji społecznej. Uzyskany materiał podzielony został na pięć rozdziałów. Przyjęty układ pracy nawiązuje do koncepcji teoretycznych Thomasa Kuhna i Roberta Mertona.
Dwa pierwsze rozdziały posiadają charakter wprowadzający. Dla uniknięcia zbędnych powtórzeń w dalszych fragmentach tekstu zgromadzono w nich najmocniejsze dane dotyczące rozwoju mediów, a także światowego medioznawstwa.
Kolejne trzy rozdziały prezentują rozwój polskich nauk o mediach. Cezury czasowe odzwierciedlają przeobrażenia tej nauki, dlatego tylko w niewielkim stopniu korespondują z klasyczną periodyzacją najnowszych dziejów Polski przyjmowaną poprzez historyków.
Nie znaczy to ale, że medioznawstwo rozwijało się w oderwaniu od otaczającej je rzeczywistości. Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku, kolejne kryzysy wybuchające w PRL, diametralne zmiany społeczno-ekonomiczne zapoczątkowane w 1989 roku determinowały losy uczonych, przekładały się na sposoby finasowania instytucji, a zatem przyczyniały się do rozwoju albo atrofii polskiego medioznawstwa.
Praca ma charakter przeglądowy i adresowana jest głównie do studentów ciekawych się medioznawstwem i komunikacją społeczną. Jej czytelnikami mogą być także czynni zawodowo ludzie mediów oraz uczeni zajmujący się szeroko pojmowanymi naukami humanistycznymi i społecznymi.
