Demokratyczne procedury, a także instytucje Trzeciej Rzeczypospolitej wrosły już w społeczną tkankę, stały się nie tylko jej naturalnym elementem, lecz także swoistą wartością. Niemniej jednak polski system polityczny nadal podlega modyfikacjom.
proces ten odbywa się zarówno na poziomie samorządu, gdzie wprowadzane są chociażby narzędzia poszerzające pole społecznej partycypacji (np. Budżet obywatelski), jak i na poziomie centralnym w postaci tworzenia nowych bądź modyfikowania już istniejących instytucji publicznych.
W sposób ciągły następuje zatem modernizacja polskiego ustroju i demokracji. Jednym z rozmiarów owego „polepszania" ustroju jest polityczna refleksja na ten temat, jaka pojawia się nieustannie w partiach i środowiskach politycznych.
Tematyka ta często stawała się także elementem politycznych sporów i dyskusji, jej główni uczestnicy formułowali zaś w jej ramach propozycje ustrojowe czy rozwiązania dla umacniania demokracji także wreszcie dla funkcjonowania partii politycznych jako kluczowych uczestników życia politycznego.
Dyskusji tych nie zatrzymało także uchwalenie w 1997 roku ustawy znaczącej, która w kolejnych latach stała się zarówno fundamentem ustroju, jak i punktem odniesienia dla kolejnych propozycji zmian i modernizacji systemu politycznego w Polsce.
Uchwalona w 1997 roku konstytucja będzie bowiem stanowiła oś podziału w obrębie polskiej polityki; dla jednych spór o zarys Rzeczypospolitej stanie się obszernem o konieczność całościowej zmiany politycznego systemu ze zmianą konstytucji włącznie, dla innych natomiast przedmiotem rozważań będzie jedynie zakres modernizacji istniejącego już układu, przypasowanie procedur demokratycznych do nowych wyzwań i zmieniającego się społeczeństwa.
W jednym i drugim przypadku możemy mówić jednak o sporze równocześnie o instytucje, jak i o ducha ustroju, o funkcje i zakres zadań państwa itp. Biorąc pod uwagę obszerne spektrum podjętych rozważań i wielowątkowość zawartych w książce analiz, mamy świadomość, że w wielu fragmentach proponowana praca nie rozstrzyga definitywnie podjętego tematu.
Niemniej jednak żywimy nadzieję, iż do dłoni Czytelnika trafia opracowanie, które poszerza wiedzę w naukach o polityce i administracji i stanie się podstawą do dalszych analiz w podjętym zakresie modernizacji polskiego ustroju politycznego i jakości demokracji.
