Monografia poświęcona jest dziejom Liwy i Białorusi na przełomie lat 60. I 70. XIX wieku w dobie rządów wileńskiego generała-gubernatora Aleksandra Potapowa. Praca jest kontynuacją rozpoczętej w 2018 r.
wielotomowej linii wydawniczej poświęconej problemowi depolonizacji Ziem Zabranych (Litwy, Białorusi, Ukrainy) ze szczególnym uwzględnieniem analizy i edycji najważniejszych i niedużo znanych dokumentów źródłowych ilustrujących rosyjskie koncepcje, mechanizmy decyzyjne i realizację polityki wypychania polskości z zachodnich rubieży Cesarstwa Rosyjskiego.
Do chwili obecnej ukazały się dwa tomy: Stanisław Wiech, Depolonizacja Ziem Zabranych (1864–1914). Koncepcje – mechanizmy decyzyjne – realizacja, t. 1, Litwa i Białoruś. Od Murawjowa do Baranowa (1864–1868), Kielce 2018, ss.
323; Jacek Legieć, Krzysztof Latawiec, Depolonizacja Ziem Zabranych (1864–1914). Koncepcje – mechanizmy decyzyjne – realizacja, t. 2, Prawobrzeżna Ukraina. Czasy Annienkowa i Bezaka (1864–1868), Kielce 2018, ss.
309. W tomie trzecim szczegółowo omówiono politykę kadrową, wyznaniową, oświatową, a także fiskalną władz carskich wymierzoną w społeczeństwo polskie. Analizie poddano także zmiany zachodzące w strukturze demograficznej, wyznaniowej, a także w stanie posiadania polskiego ziemiaństwa.
Poruszane zagadnienia i analizowane procesy wzbogacono 50 statystycznymi i problemowymi tabelami. W części drugiej monografii zamieszczono 13 opracowanych naukowo tekstów źródłowych ilustrujących politykę depolonizacji.
W grupie opracowanych dokumentów odnalezionych w archiwum w Wilnie, Petersburgu i Moskwie bardzo cennymi okazały się dwa spore raporty Potapowa skierowane do cara Aleksandra II i wydawane poprzez niego okólniki (cyrkularze) adresowane do podległych mu gubernatorów.
