Wydolność beztlenowa i skuteczność w grach zespołowych a klasyfikacja zawodników niepełnosprawnych, AZ#B3D90EADEB/DL-ebwm/pdf

Klasyfikacja zawodników niepełnosprawnych wydaje się znaczącym problemem współczesnego sportu paraolimpijskiego. Jednak brak naukowej weryfikacji regulaminów klasyfikacji może stanowić wyraźną przeszkodę w dalszym rozwoju sportu na poziomie Igrzysk Paraolimpijskich. Sformułowano cztery cele pracy. Pierwszym była ocena wydolności beztlenowej mięśni kończyn górnych zawodników różnorodnych klas startowych w wybranych grach zespołowych niepełnosprawnych, drugim - charakterystyka sprawności i energiczności gry zawodników przeróżnych klas startowych w wybranych grach zespołowych niepełnosprawnych. Trzecim celem pracy była ocena systemów klasyfikacyjnych w wybranych dyscyplinach paraolimpijskich, czwartym - opracowanie kryteriów oceny (wartości referencyjne) wydolności beztlenowej zawodników z dysfunkcją narządu ruchu. Sformułowano dwie hipotezy badawcze: 1. Wydolność beztlenowa i wydajność gry pozwalają na zweryfikowanie regulaminów klasyfikacji w zespołowych grach sportowych niepełnosprawnych. 2. Wydolność beztlenowa skuteczność w grach zespołowych związane są z możliwościami medyczno- użytecznymi zawodników niepełnosprawnych. Dla weryfikacji postawionych hipotez badawczych oraz realizacji celów pracy zastosowano ocenę wydolności beztlenowej mięśni kończyn górnych produktywności i intensywności gry zawodników z dysfunkcją narządu ruchu. Do oceny wydolności beztlenowej wyselekcjonowano grupę zawodników (mężczyźni) trenujących piłkę siatkową na siedząco oraz na stojąco i koszykówkę na wózkach. Do oceny wydolności beztlenowej wyselekcjonowano kobiety (n = 69) i mężczyzn (n = 301) z dysfunkcją narządu ruchu uprawiających sport. Badanych podzielono na trzy podstawowe grupy użyteczne (A, B, C) i trzy kategorie wiekowe (18 - 25 lat, 26 - 35 lat, powyżej 35 lat). Pomiaru wydolności beztlenowej mięśni kończyn górnych dokonano w 30-sekundowym teście Wingate przeprowadzonym na ergometrze ręcznym. Oceny skuteczności gry przeprowadzono na grupie zawodników trenujących koszykówkę na wózkach, rugby na wózkach oraz piłkę siatkową na siedząco, reprezentujących najwyższy poziom progresywnia sportowego. Dokonano obserwacji gry sportowców niepełnosprawnych w trakcie następujących zawodów: Mistrzostw Świata w Koszykówce na Wózkach kobiet i mężczyzn (Amsterdam, 2006 r.), Mistrzostw Świata w Piłce Siatkowej na Siedząco pań i panów (Roermond, 2006 r.), a także Mistrzostw Europy w Rugby na Wózkach (Middlefart, 2005 r.). Badania wydolności beztlenowej skuteczności gry pozwoliły na weryfikację systemów klasyfikacyjnych w koszykówce na wózkach, rugby na wózkach i piłce siatkowej na siedząco. Dodatkowo opracowano wartości referencyjne 30-sekundowego testu Wingate. Na podstawie przeprowadzonych badań potwierdzono dwie hipotezy badawcze pracy. Stwierdzono, pomiędzy innymi, że sprawność gry i wydolność beztlenowa stanowią obiektywne kryterium klasyfikacji zawodników niepełnosprawnych w sporcie paraolimpijskim. Im większe ograniczenie aktywności (obszerniejsza dysfunkcja narządu ruchu), tym niższa wydolność beztlenowa i sprawność gry zawodników. Wyniki badań wskazały istnienie trzech znaczących grup medyczno-poręcznych zawodników z dysfunkcją narządu ruchu, różnorodnych pod względem wydolności beztlenowej kończyn górnych. Bezwzględna moc przeciętna w 30-sekundowym teście Wingate na ergometrze ręcznym jest wskaźnikiem najbardziej różnicującym zawodników niepełnosprawnych. Wyodrębniono na możliwość modyfikacji systemu klasyfikacji sportowców w koszykówce na wózkach i rugby na wózkach, potwierdzono natomiast dobrześć zastosowanego regulaminu klasyfikacji w piłce siatkowej na siedząco.